Mediewistyka - ÂŚredniowiecze, historia, badania. - Streszczenia XII SpotkaĹ: Strona 3

5. Dr Katarzyna Krzak (UAM, PoznaĹ)
Ikonografia bĹ. WĹadysĹawa z Gielniowa.
    Przygotowany na spotkania mediewistyczne referat jest próbÄ omówienia i usystematyzowania róĹźnorodnych sposobów wyobraĹźania WĹadysĹawa z Gielniowa. CechÄ wspólnÄ wszystkich przedstawieĹ Gielniowczyka jest obrazowanie go w habicie franciszkaĹskim, zaĹ dodatkowymi atrybutami pozwalajÄcymi na identyfikacjÄ bĹogosĹawionego sÄ: figurka Chrystusa przywiÄzanego do sĹupa oraz dyscyplina zakonna. W taki sposób ukazywany jest zarówno w monumentalnych malowidĹach Ĺciennych i oĹtarzowych, jak i w skromnych przedstawieniach graficznych. KaĹźdy z owych wizerunków nosi oczywiĹcie znamiona stylu czasu, w jakim powstaĹ i osobowoĹci artysty, którego byĹ dzieĹem.
    Z uwagi na rozproszenie wizerunków Gielniowczyka niemalĹźe po caĹym kraju w referacie omówione zostaĹy szczegóĹowo tylko wybrane, inne zaĹ jedynie zasygnalizowane.
6. Prof dr hab. WacĹaw Twardzik (IJP PAN, Kraków)
Uwagi tekstologa skreĹlone z nadziejÄ na ponownÄ edycjÄ utworów WĹadysĹawa z Gielniowa.
(przykĹady)

Ch -- WĹadysĹaw ChomÄtowski, Zabytki jÄzyka polskiego z XV wieku w rÄkopismach Biblioteki Ordynacji KrasiĹskich, Sprawozdania Komisji JÄzykowej AU, t. I, 1880, s. 144–146
BJ -- rÄkopis Biblioteki JagielloĹskiej o sygn. akc. 90/51, k. 344–347
BR -- rÄkopis Biblioteki RaczyĹskich o sygn. 1362 (7), k. 2r–3v
= WiesĹaw Wydra, WĹadysĹaw z Gielniowa
= WiesĹaw Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka, Chrestomatia staropolska
_________________________________________________________

Ch: Jesusz(-) – 13 razy / yeszusz(-) 3 razy            iozeph = Josef
BJ: Iesus(-)                                                             Iozeph = Jozef
BR: Iesus(-)                                                            Ioseph = Josef / Jozef
=     Jezus(-)
_________________________________________________________

Ch: pyacznasczye rosmyslyanya wboszym vmyeczyenu
       szÄ do nyeba wthÄpyly tkak czynyly
=     PiÄÄnaĹcie rozmyĹlania w BoĹźym umÄczeniu,
       SÄ do nieba w<s>tÄpili, tak czynili*).
*)    tak czynili – ci, którzy tak czynili
BJ: pyacznaszczye roszmyszlyenya wbozem vmenczenyv
       szÄ do nyeba szlapyenye duszne oszwyeczenye
=     PiÄÄnaĹcie rozmyĹlenia w BoĹźem umÄczeniu
       SÄ do nieba szĹapienie*), duszne oĹwiecenie.
*)    szĹapienie – stopnie
BR: PyÄnthnaszczye rozmyszlyenya w bozym vmÄczanyÄ
        szÄ do nyeba szthopyenye dvszne osszwyeczenye
=      PiÄtnaĹcie rozmyĹlenia w BoĹźym umÄczeniu
        SÄ do nieba stopienie*), duszne oĹwiecenie.
*)     stopienie – stopnie
___________________________________________________________

Ch: Jesus pothym oszadzon pylath yego szadzyl
       od zydow yesth nawyedzon a w thym pylath sgrzeszyl
=     Jezus potym osÄdzon, PiĹat jego sÄdziĹ,
       Od ĂĹťydow jest nawiedzon, a w tym PiĹat zgrzeszyĹ.
BJ: Iesus pothem oszandzon pylath iego szandzyl
        od zydw yest nawyedzon a wthem pilath szgrzeszyl
=      Jezus potem osÄdzon, PiĹat jego sÄdziĹ,
        Od ĂĹťyd<o>w jest nawiedzon, a w tem PiĹat zgrzeszyĹ.
BR: Iesus pothem oszÄndzon pylath yego szÄndzyl
         od zydow yest nawydzon a wthym pylath szgrzeszyl
=      Jezus potem osÄdzon, PiĹat jego sÄdziĹ,
        Od ĂĹťydow jest nawi<e>dzon*), a w tym PiĹat zgrzeszyĹ.
*)     jest nawiedzon – nawieĹÄ ‘namówiÄ, skĹoniÄ’
___________________________________________________________

Ch, BJ, BR: poszyky mu dawaly, w lyczye yego byly
=    poszyjki mu dawali, w lice jego bili.

czy = czyj, czykole = czyjkole, zmyes = zmyjesz, nyevbyay = nie ubijaj, kye = kije, przyaczel = przyjaciel, nyeden = nijeden

Ch, BR: Jesusz wogrodzyecz wstÄpyl szwymy mylosnyky
BJ: Iesus wogrodeck wsthampil swymy mylosznycky
=    Jezus w ogrodziec wstÄpiĹ <z> swymi miĹosniki.

svego = z swego, szebe = z siebie, svymy = z swymi, støpoualy = zstÄpowali

Ch:   mathka mu zabyeszala chczala gy oglidacz
    a gyegdy wyrzala na szyemya vpadla
=        Matka mu zabieĹźaĹa, chciaĹa ji oglÄdaÄ,
    A jegdy ujrzaĹa, na ziemiÄ upadĹa.

Aleksy w. 21–22:
    Zaczwarthim pyelgrrymi* gyedly
    czy dobogÄ przywyedly
=        Za czwartym pielgrzymi jedli,
    Ci <ji> do Boga przywiedli.

Aleksy w. 156–157:
WyÄcz sza wyedr obroczyl
    then czy szÄszÄ nawroczyl
=    WiÄc siÄ wietr obrociĹ,
    Ten ci <ji> zasiÄ nawociĹ.

TÄczyĹski w. 8:
    wkoszczele czy zabyly nathem boga nyesznaly
=    W koĹciele-Ä <j>i zabili, na tem Boga nie znali.

«Poprzednia - NastÄpna»

Ostatnia aktualizacja ( wtorek, 11 października 2005 )

< Poprzedni		NastÄpny >

[ WrĂłÄ ]