Wykaz sekcji przygotowanych przez organizatorów: 1. Obraz antyku w piśmiennictwie średniowiecznym(dr Jakub Kujawiński [IH UAM] i dr hab. Edward Skibiński [IH UAM]):
Prof. dr hab. MaciejAbramowicz(Lublin),Recepcja antyku wśród rycerstwa zachodniego w starofrancuskich „romans”(propozycja tematu). Dr MałgorzataChudzikowska-Wołoszyn(Olsztyn),Teodulfa z Orleanu fascynacja klasykami(propozycja tematu) Prof. dr hab. MałgorzataFrankowska-Terlecka(Warszawa),Obecność historii starożytnej w wybranych „encyklopediach” XII i XIII wieku(propozycja tematu). Mgr LidiaIwicka(Kraków),To, co dawne jako to, co dobre – wartościowanie antyku z polskich kazaniach późnego średniowiecza(propozycja tematu) Prof. dr hab. Leszek P.Słupecki(Rzeszów),Hektor na Islandii, czyli Historia Trojańska w źródłach staronordyckich. Dr hab. JacekSoszyński(Warszawa),Historia święta a dzieje grecko-łacińskie w kronikach uniwersalnych. Prof. dr hab. MarianWesoły(Poznań),Filozofia grecka w bizantyńskim średniowieczu 2. Kontynuacja i recepcja średniowiecza w wiekach następnych(dr Maciej Michalski [IH UAM] i doc. dr hab. Andrzej Dąbrówka [IBL PAN Warszawa]): Dr hab. AndrzejDąbrówka(Warszawa)Koncept naukowego mediewalizmu(propozycja tematu). Dr LucynaHarc(Wrocław) i Dr MaciejForycki (Poznań),Kontynuacja, recepcja i ocena średniowiecza w myśli nowożytnej. Dr hab. GrażynaJurkowlaniec(Warszawa),Topos „śmierci sztuki” i dziedzictwo artystyczne średniowiecza w Rzymie epoki nowożytnej. Bazylika Santa Maria in Trastevere od VIII do XVII wieku. Dr AgnieszkaKruszyńska(Pułtusk),Współczesne legendy o bohaterach a średniowieczne modele opowiadania. Dr MałgorzataMatusiak(Słupsk),Mickiewiczowska recepcja średniowiecza w powieściach poetyckich. Dr hab. SzczęsnySkibiński(Poznań),„Super fundamenta historiae spirituale extruere aedificium”(św. Hieronim).Powojenna regotyzacja katedr w Poznaniu i Gnieźnie. 3. Kryzysy w średniowieczu – formy i przejawy(dr Maciej Dorna [IH UAM] i dr hab. Wojciech Baran-Kozłowski [IH Filii UJK, Piotrków Trybunalski]): Prof. dr hab. KrzysztofBracha(Kielce),Pesymizm i odczucie schyłkowości epoki w piśmiennictwie późnego średniowiecza. Prof. dr hab. MarianDygo(Warszawa),Metody i kryteria definiowania kryzysów gospodarczych w średniowieczu. Ks. dr hab. JanGrzeszczak(Poznań),Kryzys religijny i instytucjonalny w późnośredniowiecznych interpretacjach profetycznych. Prof. dr hab. ElżbietaJung(Łódź),Potępienia: kryzysy czy przełomy w myśli średniowiecznej? Dr AnetaPieniądz(Warszawa),Kryzysy w rodzinie możnowładczej we wczesnym średniowieczu – przyczyny, skutki, metody przezwyciężania(propozycja tematu). Dr hab. MarekWalczak(Kraków) (tematu w przygotowaniu). Dr AnnaZajchowska(Kraków),Zakon Braci Kaznodziejów w XV wieku: kryzys dyscypliny czy tożsamości? 4.Curiositasi ciekawość świata w średniowieczu(dr Adam Krawiec [IH UAM] i prof. dr hab. Wojciech Iwańczak [UJK, Kielce]): Dr JoannaGorecka-Kalita(Kraków),Problem ciekawości świata we francuskiej epice rycerskiej. Dr JerzyKaliszuk(Warszawa),Piśmiennictwo geograficzne jako przejaw ciekawości świata. Dr SylwiaKonarska-Zimnicka,Ciekawość ciał niebieskich. Dr WojciechMruk(Kraków),Ciekawość a piśmiennictwo związane z pielgrzymowaniem do Ziemi Świętej. Prof. dr hab. DanutaQuirini-Popławska(Kraków),Basen Morza Czarnego jako przedmiot zainteresowań ludzi średniowiecznych. Prof. dr hab. JacekSokolski(Wrocław),„Liber monstrorum” i problem curiositas. Prof. dr hab. KatarzynaZalewska-Lorkiewicz(Warszawa),Ikonografia późnośredniowiecznych relacji podróżniczych.
Dr hab. RobertBubczyk, Ciekawość świata średniowiecznego dworzanina i klerka. Walter Map i jego peregrynacje w służbie Henryka II Plantageneta (komunikat)
5.Homo, qui sentit. Ból i przyjemność w średniowiecznej kulturze Wschodu i Zachodu(prof. dr hab. Kazimierz Ilski [IH UAM] i prof. dr hab. Jacek Banaszkiewicz [UMCS]): Prof. dr hab. JacekBanaszkiewicz(Warszawa),Dytryk biskup Metzu i emocje ze zdobywania relikwii. Prof. dr hab. PiotrBering(Poznań),„Dolor magnus”. Przedstawienia bólu w dramaturgii średniowiecznej. Prof. dr hab. MałgorzataDąbrowska(Łódź),Inteligencja emocjonalna Manuela II Paleologa. Dr JarosławDudek(Zielona Góra),Oblicza miłości w tradycji politycznej Bizancjum w X-XII wieku Mgr KlementynaGlińska(Warszawa-Paryż),ÂŻałoba w średniowiecznej komedii łacińskiej Mgr AndrzejKompa(Łódź),Chronografie Jerzego Synkellosa i Teofanesa Wyznawcy, czyli bizantyński gatunek kronikarski a emocje Dr AnnaKotłowska(Poznań),Świat uczuć - świat zwierząt w romansie Niketasa Eugenianosa "Drosilla i Charikles" Prof. dr hab. StefanKwiatkowski(Szczecin),Desperacja. Pomiędzy nauką moralną a mentalnością Prof. dr hab. Mirosław J.Leszka(Łódź),Postawy konstantynopolitańczyków wobec klęsk elementarnych (V-VI w.) Dr KiriłMarinow(Łódź),Topos literacki czy rzeczywiste lęki gabinetowego uczonego? Nikefora Gregorasa wspomnienia z podróży do Serbii Dr MonikaMiazek-Męczyńska(Poznań),Hildegarda z Bingen i jej święci - związki uczuć i rozumu Dr LechosławOlszewski(Poznań), Funus imaginarium - antropologia królewskiego wizerunku. Dr AnnaPalusińska(Lublin),Spór o hezychazm w dyskusji Grzegorza Palamasa i Barlaama z Kalabrii Prof. dr hab. KrzysztofPolek(Kraków),Epidemie, plagi i katastrofy w Europie w VI wieku oraz ich wpływ na gospodarkę i społeczeństwo Prof. dr hab. EwaSkwara(Poznań),Erotyzm wagantów (Carmina Burana 56-184). Dr MateuszStróżyński(Poznań),Uczucia w mistyce bł. Angeli z Foligno Dr MichałTomaszek(Lublin),Groza, strach, obojętność? Opowieść Thietmara o pogrzebanym żywcem arcybiskupie Geronie: emocje autora, emocje odbiorcy Dr PrzemysławTyszka(Lublin),'Voluptas' i 'dolor' jako element przedstawiania egzystencji człowieka w literaturze religijnej i świeckiej - wybrane przykłady wczesno- i późnośredniowieczne Dr JacekWiewiorowski(Poznań),Porywanie kobiet jako zjawisko społeczne w późnym antyku. Moralność a prawo Prof. dr hab. TeresaWolińska(Łódź),Kibice konstantynopolitańscy w hipodromie i na ulicach
6. Komunikacja społeczna w średniowieczu(prof. dr hab. Tomasz Jurek [IH PAN Poznań] i prof. dr hab. Krzysztof Skupieński [UMCS]): Dr AnnaAdamska(Utrecht),Rola komunikacyjna kolorów. Prof. dr hab. ZbigniewDalewski(Warszawa),Rola komunikacyjna gestu. Dr MarcinKuźmicki(Poznań),Jaki mógł być najstarszy język polski, a co bada historyk języka? Doc. dr hab. SławomirMoździoch(Wrocław),Est locus. Miejsce jako komunikat w świetle badań archeologii średniowiecznego krajobrazu. Doc. dr hab. IzabelaSkierska(Poznań),Ogłoszenia parafialne w średniowiecznej Polsce. Dr PawełStróżyk(Poznań),Herby jako przekaz. Dr hab. AdamSzweda(Toruń),Znajomość języków obcych w Polsce średniowiecznej. Dr PiotrWęcowski(Warszawa),Gniew króla jako środek komunikacji społecznej. Dr AndrzejWolański(Wrocław),Fonosfera człowieka średniowiecznego. Prof. dr hab. JanWroniszewski(Toruń),Tradycja rodowa/rodzinna. 7. „Polska i jej sąsiedzi – czy istniał środkowoeuropejski model państwa, władzy, gospodarki, społeczeństwa i kultury?”(prof. dr hab. Józef Dobosz [IH UAM] i dr Marcin Rafał Pauk [IH UW]): Prof. DanielBagi(Pecs – Giessen),Logika podziałów dynastycznych w kręgu słowiańskim i na Węgrzech. Dr MateuszBogucki(Warszawa),Gospodarka i pieniądz w strefie bałtyckiej. Prof. dr hab. JózefDobosz(Poznań),Postludium. Prof. dr hab. SławomirGawlas(Warszawa),Prawo książęce w „młodszej” Europie. Dr PrzemysławNowak(Warszawa), Dr MichałSzczepański(Warszawa),Papiestwo a Europa Środkowa X-XII w. Dr MarzenaMatla(Poznań),Kultura piśmiennicza wczesnośredniowiecznych Czech i Polski – jeden czy dwa modele rozwoju? Dr AleksanderParoń(Wrocław),Spadkobiercy Chazarów – Europa Wschodnia na przełomie tysiącleci. Dr Marcin R.Pauk(Warszawa),Środkowoeuropejski model państwa – stan kontrowersji. Dr hab. AndrzejPleszczyński(Lublin),Polska a Rzesza. Dr StanisławRosik(Wrocław),Pomorze i Słowiańszczyzna Połabska. Dr JoannaSobiesiak(Lublin),Europa Środkowa w polityce Fryderyka Barbarossy. Dr LesławSpychała(Wrocław),Kształtowanie się państwowości węgierskiej. Dr LeszekWetesko(Gniezno),Oddziaływania artystyczne Zachodu na Europę Środkową. Dr hab. PrzemysławWiszewski(Wrocław),Tradycje dynastyczne. 8. Wielkopolska kolebka(dr hab. Zbyszko Górczak [IH UAM] i dr Krzysztof Skwierczyński [IH UW]): Mgr TomaszJaniak,Stołeczny gród w Gnieźnie w świetle najnowszych badań archeologicznych. Prof. dr hab. HannaKóèka-Krenz(Poznań),Poznań w strukturach państwa pierwszych Piastów. Mgr TeresaKrysztofiak(Giecz),Miejsce grodu w Gieczu w procesie formowania się państwa polskiego. Prof. dr hab. RomanMichałowski(Warszawa),Powstanie państwa polskiego na tle procesów państwowotwórczych w Europie środkowej i północnej w IX-X wieku. Mgr GrzegorzPac(Warszawa),Mieszko i Dąbrówka oraz ich rola w powstaniu państwa polskiego. Prof. dr hab. StanisławSuchodolski(Warszawa),Mennictwo pierwszych Piastów(propozycja tematu). Dr LászlóTapolcai(Budapeszt)Czy możemy ustalić etniczny ("plemienny") charakter wielkopolskiego centrum wczesnego państwa piastowskiego? Dr LeszekWetesko(Gniezno),Wielkopolska pierwszych Piastów w kręgu sztuki i kultury ottońskiej. 9. „Na barkach olbrzymów…” – wybrane postacie i ośrodki mediewistyczne(prof. dr hab. Jarosław Nikodem [IH UAM] i prof. dr hab. Marek Cetwiński [AJD Częstochowa]): Dr hab. PiotrBoroń(Katowice),Przezwyciężenie reliktów XIX-wiecznego myślenia w powojennej polskiej mediewistyce. Prof. dr hab. AgnieszkaKijewska(Lublin),Ks. Marian Kurdziałek jako historyk filozofii średniowiecznej. Prof. dr hab. MariaKoczerska(Warszawa),Mediewistyka warszawska. Dr hab. LidiaKorczak(Kraków),Mediewistyka krakowska. Dr hab. PawełKras(Lublin),Mediewistyka lubelska. Prof. dr hab. JacekMatuszewski(Łódź),Jan Adamus. Dr StanisławRosik(Wrocław),„Ad fontes”. Prof. dr hab. AlicjaSzymczakowa(Łódź),Mediewistyka łódzka. Prof. dr hab. JanTęgowski(Toruń),Mediewistyka toruńska i pomorska. Dr hab. PrzemysławWiszewski(Wrocław),Mediewistyka wrocławska.
10. Kontynuacja i innowacja w historiografii dotyczącej wieków średnich(dr Dariusz Andrzej Sikorski [IH UAM]): Dr AleksandraKuligowska(Poznań),Kontrowersje wokół tzw. historiografii pozytywistycznej w mediewistyce(propozycja tematu). Prof. dr hab. StefanKwiatkowski(Szczecin),Mediewistyka polska wobec hermeneutyki. Prof. dr hab. JarosławJarzewicz(Poznań),Metodologiczny ferment wokół historii sztuki średniowiecznej(propozycja tematu). Prof. dr hab. AleksanderPosern-Zieliński(Poznań),Antropologizacja historii z punktu widzenia antropologa(propozycja tematu). Dr Dariusz A.Sikorski(Poznań),Antropologizacja historiografii mediewistycznej – o kilku kluczowych kontrowersjach(propozycja tematu). Dr hab. EdwardSkibiński(Poznań),Literatura i historia: problemy metodyki źródłoznawczej. 11. Nowe odkrycia w mediewistyce(prof. dr hab. Krzysztof Kaczmarek [IH UAM] i prof. dr hab. Mikołaj Olszewski [IFiS PAN, Warszawa]): Mgr MarcinBaster(Kraków),O najnowszych badaniach nad Uniwersytetem Krakowskim. Dr TomaszGałuszka(Kraków),Źródła na nowo odkryte. Z prac nad edycją czternastowiecznego traktatu Henryka HarreraContra beghardos. Prof. dr hab. LeszekKajzer(Łódź),O najnowszych odkryciach archeologicznych i ich roli w badaniach mediewistycznych. Prof. dr hab. ZenonKałuża(Paryż-Warszawa),Sprawa Zbigniewa w „Kronice” Mistrza Wincentego. Doc. dr hab. MieczysławMejor(Warszawa),O średniowiecznej poezji łacińskiej w Polsce. Dr AlicjaSzulc(Poznań),Ukryte w okładce. O odnalezionym dokumencie praskim Innocentego VII z 1404 roku. Dr DagmaraWójcik(Kraków),O najnowszych badaniach nad kaznodziejstwem średniowiecznym w Polsce. Dr MaciejZdanek(Kraków),Uniwersytet Krakowski wobec własnej przeszłości. Nowe perspektywy badań nad średniowieczną "pragenezą" historiografii uniwersyteckiej. Mgr AdamÂŻurek(Wrocław),Niewykorzystane źródła do średniowiecznej heraldyki polskiej.
12. Panel dyskusyjny poświęcony kondycji polskiej mediewistyki(prof. dr hab. Wojciech Iwańczak [UJK, Kielce])
Historia - prof. dr hab. KrzysztofBaczkowski. Literatura polska - prof. dr hab. RomanMazurkiewicz. Literatura i filologia klasyczna - prof. dr hab. MieczysławMejor. Filozofia - prof. dr hab. ElżbietaJung. Archeologia - prof. dr hab. WładysławDuczko. Historia sztuki - prof. dr hab. AndrzejWłodarek. Etnologia i antropologia kulturowa - prof. dr hab. AleksanderPosern-Zieliński. Muzykologia - prof. dr hab. RyszardWieczorek.
Prosimy o pomoc w dotarciu tej informacji do jak największej liczby osób zainteresowanych, także absolwentów, studentów i młodzieży szkół średnich, oraz instytucji i osób reprezentujących pokrewne dziedziny humanistyki.
Wszelkie pytania, sugestie, zgłoszenia dotyczące kongresu prosimy kierować na adres: \n