Cor hominis. Wielkie namiętności w dziejach, źródłach i studiach nad przeszłością.
VII. konferencja z cyklu: Ad fontes. Interdyscyplinarne spotkania historyczne
Szerokie wykorzystywanie inspiracji antropologicznej wśród historyków rozbudziło zainteresowanie sferą życia emocjonalnego w badaniach nad przeszłością. Nie jest to zjawisko nowe. Wpływ emocji kierujących bohaterami z przeszłości na przebieg zdarzeń historycznych analizowali już starożytni dziejopisowie i kolejne pokolenia miłośników historii nie stroniły od tego tematu. Dziś możemy postawić jednak nieco inne pytania: w jaki sposób stany uczuciowe, występujące z wielką siłą, gwałtownością, słowem: wielkie namiętności, których doznawali twórcy zabytków, stających się dziś źródłami historycznego poznania, wpływały na treść ich dzieł i kreowany przez nich obraz świata? Wziąć należy pod uwagę nie tylko szczegóły opisu zdarzeń, ale też samą strukturę przedstawienia. Na ile burzliwe uczucia opisywanych postaci były rzeczywiście charakterystyczne dla nich osobiście, a na ile dla nich jako przedstawicieli określonej grupy społecznej? Wreszcie, na ile to nasze emocje kształtują odbiór źródeł, a poprzez to wizję minionego świata, zwłaszcza zaś silnych przeżyć uczuciowych ludzi z przeszłości?
Podejmując tę problematykę w trakcie spotkania w 2006 r. chcielibyśmy, zgodnie ze specyfiką naszego cyklu, skupić się na tematyce źródłoznawczej i rozmaitych wymiarach praktyki badawczej w powiązaniu z refleksją teoretyczną. W sposób naturalny interesujące nas problemy uzupełniają bowiem poruszane wcześniej zagadnienia natury i pragmatyki źródła historycznego.
Mimo kontrowersji, jakie wzbudziła formuła tegorocznego spotkania, w jej ocenie docierającej do nas przeważają głosy pozytywne. Uważamy więc, że możemy kontynuować taką formę organizacji obrad. Zwłaszcza, że wymiernym jej skutkiem będzie pojawienie się drukiem materiałów posesyjnych z tego roku już w roku przyszłym. W związku z tym proponujemy nadsyłanie tematów referatów do 20.02.2006, samych zaś tekstów, do 10 stron maszynopisu, bez przypisów do 20.04.2006 r. Po konferencji do 01.08. będziemy zbierać teksty przeznaczone do druku, włącznie z głosami w dyskusji.
Wszelkie szczegółowe informacje zamieścimy na naszej stronie internetowej, wszystkich zainteresowanych zawiadamiając również pocztą elektroniczną. Jak zawsze zachęcamy wszystkich do jak najszerszego rozpropagowania naszego spotkania, wszystkich zainteresowanych zapraszamy do udziału zwłaszcza w charakterze autorów tekstów, lecz również jako dyskutantów.
Komitet naukowy Prof. dr hab. Marie Bláhová Prof. dr hab. Lech Leciejewicz Prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk Prof. dr hab. Stanisław Suchodolski Prof. dr hab. Rościsław ÂŻerelik
Andrzej Mierzwiński (Wrocław), Kantowskie inspiracje
Aneta Pieniądz (Warszawa), Czy historykowi wolno się gorszyć? Wokół Antapodosis (IV, 12) Liutpranda z Cremony
Wojciech Mischke (Kraków), Emocje wokół Zjazdu Gnieźnieńskiego – świadectwa źródeł i spory historyków
Anna Odrzywolska-Kidawa (Częstochowa), „Ardelion” – prymas Jan Łaski w opinii Andrzeja Krzyckiego
Zuzanna Morawiecka (Wrocław), Adam Nobis (Wrocław),Przylądek Dobrej Nadziei i innych uczuć
Bożena Płonka – Syroka (Wrocław), „Neurotyczna osobowość naszych czasów”. Karen Horney jako źródło do historii emocji All we need is love…
Leszek P. Słupecki (Warszawa), Inkebjorkunimerþaerekuarisþafakri. Miłość wyryta runami
Monika Siama (Grenoble), Namiętność z pogranicza cudowności w Lais Marie de France, czyli słów kilka o motywie „tajemniczego związku” w literaturze francuskiej XII wieku
Edward Skibiński (Poznań), Kobieta rzadko dobra
Marek Cetwiński (Częstochowa), Sceny małżeńskie w „ÂŻywocie świętej Jadwigi”: miłość obowiązku, czy obowiązek miłości?
Aleksandra Skrzypietz (Katowice), Perypetie małżeńskie królewicza Konstantego Sobieskiego
Ksenia Stanicka-Brzezicka (Wrocław), Czy „miłość czyni sztukę”? O odczytywaniu emocji w dziele sztuki oraz parach artystycznych w sztuce europejskiej i śląskiej w XIX i I poł. XX wieku Namiętność rządzi światem
Aleksander Paroń (Wrocław), Auri cupidine immensa flagrantes, czyli o koczowniczej żądzy dóbr
Jakub Morawiec (Katowice), Wielkie namiętności i ich społeczno-polityczne reperkusje na przykładzie „Hallfreðar saga” i „Bjarnar saga Hitdaelakappa”
Marie Bláhová (Praga), Hnìv jako hybná síla politických událostí v podání praÂľského dìkana Kosmy
Przemysław Wiszewski (Wrocław), Zemsta, zemsta na wroga… czy wyzwanie? Rzecz o obcinaniu głów zmarłym, i o społecznym wymiarze emocji (Ebo, III,13)
Jarosław Nikodem (Poznań), Wróg Królestwa Polskiego. Zygmunt Luksemburski w opinii Jana Długosza.
Eligiusz Podolan (Zielona Góra), Uwagi dotyczące stosunków międzyksiążęcych na Rusi w średniowieczu
Dariusz Nawrot (Katowice), Ambicje i rozczarowania - u źródeł konfliktów we władzach litewskich w 1812 roku Pod wielkim dachem nieba… Tomasz Wiślicz (Warszawa), Uczucia religijne pogańskich Słowian w opinii historyków od Długosza do Rosika
Stanisław Rosik (Wrocław), Gdy radosne widowisko przeradza się w horror. Łowienie emocji w przekazie hagiograficznym (przykład z żywotu św. Ottona: Ebo III, 10-11)
Dariusz Andrzej Sikorski (Poznań), Świątynie pogańskich Słowian – czyli o tym jak je stworzono.
Marek Stawski, Konwencja czy rzeczywista wiara – formuły dewocyjne w dokumentach opactwa czerwińskiego
Dagmara Adamska (Wrocław), Emocje pielgrzyma czy turysty? Relacja z podróży mieszczanina wrocławskiego Piotra Rindfleischa do Ziemi Świętej w 1496 roku
Pożytek z emocji, czyli namiętność wykorzystana
Adrian Podesta-Querret (Clermont-Ferrand), Między żartem a nienawiścią. Emocje w relacjach o św. Wojciechu i św. Brunonie z Kwerfurtu w Kronice Ademara z Chabannes
Piotr Badyna (Wrocław), Etyczny komponent w koncepcji naprawy Rzeczypospolitej wojewody poznańskiego Stefana Garczyńskiego
Robert Kołodziej (Wrocław), Argumenty i emocje w ulotnych pismach politycznych XVII i XVIII w.
Piotr Boroń (Katowice), „Przeciw upodleniu dziejów Polski i w obronie prawdy” - Jana Andraulta de Buy Antosewicza „Obrona Kadłubka i Długosza”
Maciej Michalski (Poznań), Dwa miecze: polityczne i ideologiczne wykorzystanie symbolu bitwy pod Grunwaldem w dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej Polsce
Niech rozkwita 100 uczuć… Niejednoznaczności i wielość emocji
Krzysztof Ratajczak (Poznań), Wielkie emocje średniowiecznych rycerzy w świetle wybranych kronik XIII i XIV w.
Agnieszka Kuś (Warszawa), Między nienawiścią a miłością – namiętności w życiu pokolenia braci rodzonych i stryjecznych Władysława Jagiełły w ujęciu Jana Długosza
Jacek Dębicki (Wrocław), Namiętności a życie codzienne. Z przywołaniem Śląska nowożytnego
Lucyna Harc (Wrocław), Pasja, kpina, złośliwość i... uwielbienie. Karla Ludwiga von Klöbera und Helscheborn widzenie historii Śląska
Karolina Stojek-Sawicka (Wrocław), Między bezpieczeństwem a zagrożeniem – Radziwiłłowie w życiu i świadomości duchowieństwa katolickiego w XVIII w.
Dariusz Rolnik (Katowice), „Święta miłości kochanej ojczyzny”. Współcześni czasów stanisławowskich (1764-1795) wobec państwa – Rzeczypospolitej
Janusz Gołaszewski (Wrocław), Uczucie silniejsze od strachu. Walka polskiego duchowieństwa w Westfalii i Nadrenii o wiarę katolicką, język polski i polską tradycję - w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Münster.
Kalendarz konferencji 